Loop je met knieklachten? Kniepijn komt veel voor, en met name pijn in de knie aan de voorkant van de knie komt met een kwart van alle knieklachten het meest voor. Helaas behaalt bijna de helft van de mensen met knieklachten onvoldoende resultaat ondanks fysiotherapie. En bij een groot deel keren de knieklachten zelfs terug. Hoe kan dat en wat kunnen we daar aan doen? In zijn nieuwe blog gaat kniespecialist, topsportfysio- en manueel therapeut Stijn Haverkamp van FysioHolland Medicort Naarden in op de oorzaken en behandeling van kniepijn.
De oorzaken van pijn in de knie
Eén van de meest voorkomende vorm van voorste kniepijn is het patellofemoraal pijnsyndroom, oftewel knieschijfklachten. Bij deze klachten haalt meer dan 50% van de cliënten onvoldoende resultaat met fysiotherapie. Ook komen de symptomen bij 70-90% van de cliënten terug.
Waarom keren knieklachten vaak terug?
De reden dat de knieklachten bij 50% van de mensen niet opgelost wordt en bij een grote groep weer terugkomt, is dat voorste kniepijn vaak te algemeen wordt behandeld. Stijn: “Verzwakte bovenbeenspieren wordt vaak als hoofdoorzaak aangewezen. Een logisch gevolg is dat het versterken van de bovenbeenspieren vaak het aandachtspunt in de therapie is. Dat is niet altijd helemaal terecht en geregeld worden de klachten vaak erger als de bovenbeenspieren en hiermee de knie te zwaar worden getraind. Er zijn nog minimaal drie andere oorzaken aan te wijzen. Dat zijn: hyper/hypomobiliteit, verminderde stabiliteit en over- of onderbelasting van de knie.” Stijn licht de oorzaken toe.
1: Spierzwakte. Bij spierzwakte gaat het niet alleen om verzwakte bovenbeenspieren, maar ook om de heup- of rugspieren. “Je spiergroepen staan allemaal met elkaar in verbinding. Wanneer er een spiergroep is verzwakt, heeft dat effect op andere delen van je lichaam. Een paar voorbeelden: door zwakke bovenbeenspieren hebben je spieren te weinig controle op de drukverdeling van de knieschijf. Hierdoor kan de knieschijf verkeerd belast worden. Zwakke bovenbeenspieren kunnen op hun beurt veroorzaakt worden door een stoornis in de lage rug. Zwakke heupspieren zorgen vaak voor naar binnen vallende knieën (kneeing in) waardoor het knieschijfgewricht overbelast raakt. Het is dus van belang verder te kijken dan alleen de knie of het bovenbeen. Als de juiste oorzaak wordt gevonden kun je de pijn in de knie oplossen en voorkomen dat knieklachten terugkeren.”
2: Verminderde stabiliteit. Heb je goed getrainde, sterke spieren, maar is je stabiliteit en coördinatie minder? Dan kan dit ook knieklachten geven. De basis van goede spierkracht is de aansturing van de spieren. “Ik zie soms cliënten in topconditie met sterke spieren, maar waarbij de enkel niet mobiel is. Dit ga je met je knie corrigeren, waardoor je de knie zwaarder belast.” Ditzelfde komt ook vaak voor bij een verminderde controle over de heup of ‘core stability’. Dan gaat het om goed functionerende rug- en buikspieren.
3: Over-/onderbelasting. Jouw lichaam heeft doorgaans ongeveer 20 weken nodig om botten, spieren en banden aan te passen aan nieuwe belasting. De aanpassingstijd van kraakbeen en pezen is nog langer, dat duurt meer dan twee jaar. “Een te snelle opbouw in belasting kan zorgen voor overbelasting van het knie(schijf)gewricht. Ik zie dit vaak bij de sportieve cliënten en topsporters. Te kort herstel en te weinig gedoseerde opbouw in de trainingen zorgen voor overbelasting waardoor knieschijfpijn kan ontstaan. In het ergste geval zie ik ook cliënten die dit jarenlang hebben doorgezet en hiermee blijvende kraakbeenslijtage oplopen. Als je dit te lang doorzet en de knie overbelast kan blijvende schade ontstaan. Aan de andere kant zie ik ook mensen met knieschijfpijn die niet sporten, maar knieklachten hebben in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld bij hurken of traplopen. Vaak hebben deze mensen een zittend beroep. Hierdoor wordt de knie structureel onderbelast en gaat de knie al pijn doen bij lichte activiteiten, omdat de belastbaarheid van de knie is afgenomen. Door onze zittende leefstijl zie ik deze oorzaak van kniepijn steeds vaker. Het laat zien hoe belangrijk het is dat we regelmatig bewegen.”
4: Hyper/hypomobiliteit. “Veel van mijn cliënten zijn hypermobiel, vooral bij jonge vrouwen komt dit vaker voor. Hierdoor is het voor de spieren moeilijker om de gewrichten stabiel te houden. Overbelasting komt daarom vaker voor bij hypermobiliteit. Aan de andere kant kan juist hypomobiliteit (stijfheid) ook een oorzaak zijn van knieklachten. De bovenbeenspieren zijn zo stijf dat dit zorgt voor een te hoge druk op de knieschijf. De knieschijf heeft dan te weinig rust waardoor kniepijn ontstaat.”
Therapie bij knieklachten
Kortom, er is geen algemene therapie die alle knieklachten kan verhelpen. Spierkrachtoefeningen geven aan sporters die hun knie door bovenstaande oorzaken wellicht al (over)belasten, geeft vaak nog meer klachten. Ook bewegingsangst, stress, overgevoeligheid, pijn vanuit de rug en een gebrek aan kennis over pijn en belasting kunnen knieklachten als gevolg hebben. Een gespecialiseerd fysiotherapeut gaat daarom altijd eerst op zoek naar de oorzaak, voordat er een behandelplan wordt vastgesteld. Vanuit de kniepijnvrij methode kijkt Stijn welke oorzaak er achter de klachten schuilt.
Passende behandeling bij jouw knieklachten?
Wil jij een oplossing voor jouw aanhoudende knieklachten? Neem dan contact met ons op via 088 708 08 00 of FHM@fysioholland.nl en plan een afspraak in bij Stijn of één van onze andere therapeuten. We staan voor je klaar!
Referenties:
- Glaviano NR, Kew M, Hart JM, Saliba S. Demographic and epidemiological trends in patellofemoral pain. Int J Sports Phys Ther. 2015
Callaghan MJ, Selfe J. Has the incidence or prevalence of patellofemoral pain in the general population in the United Kingdom been properly evaluated? Phys Ther Sport. 2007 - Lankhorst NE, van Middelkoop M, Crossley KM, et al. Factors that predict a poor outcome 5–8 years after the diagnosis of patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2016
- Stathopulu E, Baildam E. Anterior knee pain: a long-term follow-up. Rheumatology (Oxford). 2003
- Patellofemoral Pain .Clinical Practice Guidelines Linked to the International Classification of Functioning, Disability and Health From the Academy of Orthopaedic Physical Therapy of the American Physical Therapy Association J Orthop Sports Phys Ther. 2019
- Collins NJ, Bierma-Zeinstra SM, Crossley KM, van Linschoten RL, Vicen- zino B, van Middelkoop M. Prognostic factors for patellofemoral pain: a multicentre observational analysis. Br J Sports Med. 2013