Lonneke verbrak tijdens de Stronger than Ever Challenge op 18 september haar persoonlijk record op de vijf kilometer hardlopen. Ze had eigenlijk haar zinnen gezet op de Dam tot Damloop. Tot ze ziek werd. In mei van dit jaar kreeg ze de diagnose borstkanker en eind juni startte de chemotherapie. Dat betekende niet dat ze geen doelen meer kon stellen. Alleen andere doelen.
Over doelen stellen tijdens kanker
Dit was mijn eerste run. Ik had nooit gedacht dat ik die tijdens een chemotraject zou lopen. Ook als je ziek bent kun je nog doelen stellen. En het hoeft allemaal niet magisch en groot te zijn. Die vijf kilometer paste bij mij. Maar je kan ook mentale doelen stellen. Een dagboek bijhouden. Naar buiten gaan, een rondje lopen en daar trots op zijn. Waar wil jíj naartoe? Daar gaat het om. Jezelf een doel stellen en keuzes maken die daarbij horen. Dat is autonomie en draagt voor mij bij aan mijn geluk.
Over de diagnose
Er komt zoveel op je af. Dat bedenk je niet van tevoren. Ik ben huisarts, dus ik wist wel een beetje wat me te wachten stond. Maar nu ben ik de patiënt. Niet de arts. Als het je zelf overkomt is alles nieuw, hoe vaak je het ook bij anderen hebt gezien. Maar ook ziekzijn hoort bij het leven. Ik had er alleen geen rekening mee gehouden dat ik zoiets al op mijn 33e zou meemaken.
Over sporten
Sporten is heel belangrijk voor mij. Dat was het altijd al. Het brengt me dichter bij mezelf. Het is voor mij een moment om in verbinding te staan met mijn lichaam. Nu ik ziek ben sport ik ook om mijn emoties ruimte te geven. Soms moet ik tijdens het hardlopen heel hard huilen. Ik merk dat het ook een stukje verwerking is. Een moment waarop ik even kan zijn wie ik ben en kan voelen wat ik voel.
We weten dat sporten fysiek gezond is, maar het doet ook iets voor je emotionele weerbaarheid en geluksgevoel. Na het sporten voel ik me krachtig. Door iedere dag te bewegen, pak ik zelf de regie en geef ik structuur aan mijn dagen. Het gevoel dat ik fysieke doelen kan behalen in mijn omstandigheden geeft mij kracht.
Over chemo
Ik ben standaard moe en ervaar de gebruikelijke bijwerkingen van chemo zoals haarverlies, minder eetlust en misselijkheid, maar niet in extremen. Natuurlijk heb ik ook mindere momenten en hebben we de behandeling weleens uit moeten stellen omdat het fysiek niet ging op dat moment, maar over het algemeen ga ik er goed doorheen. Ik geloof dat ik dat voor een groot deel aan mijn goede conditie te danken heb.
Ik denk dat mijn lichaam veel aan kan omdat ik veel sport. En ik heb een grote kans dat ik na de chemo sneller herstel. Dit vind ik een belangrijke reden om tijdens mijn behandeltraject te blijven sporten. En dat kan ook gewoon. Mijn energie wisselt wel. Op mindere dagen ga ik wandelen. En als er een dag is dat het echt niet gaat, geef ik me daar aan over. Dan zorg ik dat ik de volgende dag weer iets doe.
Wat doet fysio voor je?
Veel. Marjon, mijn fysiotherapeut, checkt altijd eerst even in. Wat gaat er goed en wat gaat minder? Daar praten we dan over. Als ik ergens last van heb zet ze wat oefeningen in de app. Zo had ik laatst last van mijn onderrug en heb ik buik- en rugoefeningen gekregen, zodat ik ook thuis iets kan doen aan lichaamsbeweging. En ze denkt breder mee over wie er nog meer zou kunnen helpen. Het CCC (Cancer Care Center) is een brede organisatie die veel aanbiedt. Een goed team met veel expertise, er is altijd iemand in de buurt die je verder kan helpen. En het is fijn als iemand je bijstaat, je monitort en kijkt wat er nog ingezet kan worden. Dat voelt heel compleet.
Over voeding
Ik ben doorverwezen naar een diëtiste om te checken of ik wel genoeg eiwitten binnenkrijg. Omdat ik wil blijven sporten is het belangrijk dat ik niet teveel afval. Chemotherapie vergelijk ik vaak met het rennen van een marathon. Als je dan ook nog gaat sporten, vraag je veel van je lichaam. Dat is niet erg, want de effecten op de korte én lange termijn zijn heel goed. Maar je hebt wel de juiste voeding nodig. Vooral eiwitten, om spieren te behouden en niet af te breken. Het is heel belangrijk dat je reserves houdt, die heb je hard nodig.
Over AYA Zorg
AYA zorg is er voor jongvolwassenen met kanker. Het is heel belangrijk dat er aandacht is voor deze leeftijdsgroep. Ik ben 33 en enigszins gesetteld. Ook heb ik inmiddels het een en ander gezien en meegemaakt. Maar veel jongvolwassenen zijn nog nooit in aanraking gekomen met ziekte. Als ze dan zelf ziek worden heeft dat veel impact.
Borrel hier, feestje daar
Het leven om je heen gaat gewoon door. Een borrel hier, een feestje daar. Festivals. Dat was ook mijn leven. Veel jongeren hebben geen idee wat ziekzijn inhoudt. Wat er allemaal bij komt kijken. Dat was voor mij ook een les. Opeens ontstaat er een kloof tussen jou en een deel van je leven. Ben je gedwongen om hele andere vragen te stellen. Wat gebeurt er? Welke hulp heb ik nodig? Ik had nooit gedacht dat ik op mijn 33e aan vrienden moest vragen of ze mijn bed wilden verschonen. Of me wilden helpen met de was en het huishouden. Dat is heel confronterend. Voor allebei.
Het is heel belangrijk om als patiënt aan te geven wat je nodig hebt. Dat is niet iets wat ik van nature gewend ben. En dat geldt denk ik voor de meeste jonge mensen. Je bent in de bloei van je leven; onafhankelijk en zelfstandig. En dan heb je opeens hulp nodig. Daar moet je echt om leren vragen.
Over hulp
Ik heb moeten leren voor mezelf te zorgen in deze nieuwe situatie van ziekzijn. Dat betekende ook aanvaarden dat ik hulp nodig heb. Ik had geen idee. Als mensen zeiden ‘bel me als ik iets kan doen’, dan belde ik niet. Want ik wist nog niet wat dat ‘iets’ was. Of hoe ik daarom moest vragen. Dat zou ik graag mee willen geven aan mensen die ziekte meemaken in hun naaste omgeving. Bied het niet alleen aan, maar onderneem actie. Voor mij is het fijn als iemand tijd voor me vrijmaakt en er gewoon is. We zien dan wel waar ik behoefte aan heb. Dat geeft veel rust, want dan weet ik dat er iemand voor me is. Daarnaast vind ik het fijn om mee gevraagd te worden om iets gewoons te gaan doen; mee te gaan naar een woonwinkel, te komen eten of gewoon samen een film te kijken. Ik ben zeker niet de expert in ziekzijn. Voor mij is het allemaal net zo nieuw. Maar het is belangrijk je gesteund te voelen door je omgeving en het is fijn samen uit te vogelen hoe je deze nieuwe situatie het beste kunt aanpakken.
Over uiterlijk
Ik kom graag goed voor de dag, altijd al. Dat is nu extra belangrijk voor me. Ik ben kaal en voel me niet meer echt mezelf. Door aandacht te besteden aan mijn uiterlijk voel ik me krachtiger. Omdat ik me altijd goed verzorg, kan dit bij sommige mensen de indruk wekken dat ik geen steun of hulp nodig heb. Maar dat ik er goed uitzie, wil niet zeggen dat ik me ook zo voel. Op een chemodag lig ik de hele dag op de bank. Ik ben al blij als ik de wc red en misschien nog een broodje voor mezelf kan maken. Dat zet ik niet op insta of op de app. En ik bel ook geen vrienden om te vertellen hoe weinig ik kan die dag. Ik onderga ‘m zelf en hoop dat ik me de dag erna weer iets beter zal voelen en naar buiten kan. Die Lonneke zien veel mensen niet. Als ze me zien ben ik verzorgd. Dit is de keerzijde van goed voor de dag komen. Dat mensen zullen denken ‘ze redt zich wel’.
Over leven met kanker
Kanker is eng en beangstigend. Veel mensen associëren kanker nog altijd direct met de dood. Terwijl de overlevingskans bij veel soorten kanker gelukkig veel groter is dan vroeger. Je bent niet meteen ten dode opgeschreven. Je kan nog een leven hebben; sporten, leuke dingen doen, vrienden hebben. Die verhalen hoor je minder vaak. Het ‘kankerleven’ wordt vaak overgeslagen. Ziek zijn is een wereld die ook echt is. Het is geen tussenstation, het is een realiteit die net zo echt is als niet ziek zijn. Het is alleen belangrijk dat je een manier vindt om er mee om te gaan. Samen met familie en vrienden. Met elkaar uitvinden hoe dat gaat, leven met kanker. Daar ben ik ook mee bezig.
Inmiddels ben ik meer gewend aan hoe mijn leven nu is. Ik noem het mijn kankerbubbel. Het is nog steeds gek en onwennig dat ik kanker heb, maar ik heb een weg gevonden om met mijn huidige situatie om te gaan. Ik probeer te blijven kijken naar wat ik wel kan in plaats van wat ik niet kan. Als je bereid bent om de mooie dingen in het leven te zien, de kleine en de gewone dingen, maak je je alles eigen. Dat is geluk.
Over leven na kanker
Gelukkig heb ik de kans om beter te worden. Maar leren leven met kanker stopt niet als mijn chemo straks voorbij is. Los van het behandeltraject dat me nog te wachten staat, is er voor altijd die kankerwereld. Ik zal nooit meer de oude zijn. Er is een kankerwereld en een gewone wereld en mijn nieuwe wereld voegt die twee samen. Hoe sta ik dan in het leven? Wat komt er op mijn pad? Ik kan daar nog niets over zeggen. Maar er zijn natuurlijk genoeg mensen die dat hebben meegemaakt en al aan dat nieuwe leven zijn begonnen. Ik ben niet de enige. Dat pad ga ik nog bewandelen en ik ben benieuwd wat het mij gaat brengen.